استغفار در سیره نبوی
از عباداتی که در
سیره و کلام
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فراوان از آن یاد شده است،
استغفار و آمرزش خواهی به درگاه الهی است.
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) استغفار را "بهترین
عبادت"
برشمرده استغفار را "داروی
گناهان، "
و "زایل کننده غم‌ها"
و "مایه جلب روزی"
بیان نمودند و به
مسلمانان سفارش می‌کردند که فراوان آمرزش بخواهید می‌فرمود: «خوشا به حال کسی که در نامه اعمالش، آمرزش خواهی بسیار وجود داشته باشد.»
«هر کس بسیار
آمرزش بخواهد،
خداوند از هر غمی برای او گشایشی قرار می‌دهد و از هر تنگنایی برونشویی.»
می‌فرمود: «هر کس
دوست دارد که نامه اعمالش او را خوشحال کند، آمرزش خواهی را در آن بسیار گرداند.»
چرا که «آمرزش خواهی، در نامه اعمال، مانند
نور می‌درخشد.»
روزی در جمع اصحاب و یاران خود فرمود: «خداوند متعال، گنهکاران را می‌آمرزد، مگر کسی را که خودش نخواهد آمرزیده شود. گفتند: ای پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ! چه کسی خواهان آن است که آمرزیده نشود؟ فرمود: کسی که آمرزش نمی‌طلبد.»
ایشان بهترین استغفار را نزد
خدا، "ترک
گناه و پشیمانی
[از آن
] " دانستند،
و فرمودند: «هیچ صدایی نزد خداوند، دوست داشتنی‌تر از صدای
بنده اندوهناک نیست. گفته شد: مقصود چیست؟ فرمود: "بنده‌ای گناه می‌کند و بر اثر آن،
ترس از خداوند، وجودش را می‌آکند و می‌گوید: "پروردگارا! " و خدا می‌فرماید: "منم
پروردگار تو. تو را می‌آمرزم، آن گاه که از من، آمرزش بطلبی، و پاسخت می‌دهم، آن گاه که مرا بخوانی"".»
در سیره رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نیز استغفار و آمرزش خواهی از اهمیت و جایگاه مهمی برخوردار بود، نقل شده که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بیش از همه مردم استغفار می‌کرد
و با آن که گناهی مرتکب نشده بود؛ اما هر
روز هفتاد مرتبه به بارگاه خداوند -عز و جل- استغفار می‌نمود.
از
امام صادق (علیه‌السّلام) روایت شده است که «رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از هیچ مجلسی، گرچه کوتاه، بر نمی‌خواست، مگر این که بیست و پنج بار استغفار می‌کرد.»
از ابن عمر نیز روایت شده است که گفت: «ما در یک مجلس صد بار این
دعا را از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌شمردیم: پروردگارا مرا ببخش و
[به
رحمت خویش
] به من بازگرد که توبه پذیر مهربانی».
پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) خوش داشت که در زمان استغفار ذکر استغفارش را سه بار، تکرار کند.
استغفار؛
استغفار (قرآن)؛
آثار استغفار (قرآن)؛
آداب استغفار (قرآن).
